TazminatHukuku.com

I- AÇIKLAMALAR

1) Yüklenicinin üzerine aldığı iş, iş sahibinin talimatları doğrultusunda ve onun kontrol ve denetiminde sürdürülmekte ise, iş sahibi de yüklenici ile birlikte sorumlu olur.

2) İş sahibi ile yüklenici arasında yapılan sözleşmede, iş sahibine yükleniciye emir ve talimat verme, yapılan işi kontrol ve denetleme yetkisinin tanınmış olması halinde, iş sahibi" adam çalıştıran" sıfatıyla, yüklenicinin üçüncü kişilere verdiği zarardan, yüklenici ile birlikte ortaklaşa ve zincirleme sorumlu olur.

3) Uygulamada kamu kurumların yükleniciyle birlikte sorumlu olup olmayacakları tartışma konusu olup, bunun ayırt edici niteliği, kamu kurumunun yüklenici şirket üzerinde gözetim, denetim, kortrol yetkisinin bulunup bulunmadığıdır. Eğer bu yetkiler varsa, doğan zararlardan kamu kurumu, yüklenici ile birlikte zincirleme sorumlu olur.

4) Kimi Yargıtay kararlarında, iş sahibinin, iş güvenliği mevzuatı dışında kusurlu ise ya da hile veya ağır kusuru varsa, bu gibi durumlarda sorumlu olacağından sözedilmiş ise de, bunun pek raslanır bir durum olmadığı, böyle bir görüşün sakıncaları bulunduğu kanısındayız.

5) Son olarak, işveren olmayan iş sahibinin olayda kusuru bulunup bulunmadığının İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Mevzuatına göre tayin ve tesbit olunamayacağı uyarısında bulunuyoruz.

II- YARGITAY KARARLARI

Yüklenici ile birlikte iş sahibinin de sorumlu olduğu durumlara ilişkin kararlar

Eser sözleşmesinde, iş sahibine emir ve talimat verme, yapılan işi denetleme yetkisi tanınmışsa, üçüncü kişilere verilen zarardan yüklenici ile birlikte iş sahibi de sorumlu olur.
Eser sözleşmelerinde kural olarak, iş sahibi ile yüklenici arasında bağımlılık ilişkisi bulunmamaktadır. Yüklenici, iş sahibinden bağımsız olarak üstlendiği işi yapıp teslim etmekle yükümlüdür. Ancak bu kesin kural değildir. Eser sözleşmesinde, iş sahibinin yükleniciye emir ve talimat verme, işi denetleme yetkisi tanınması mümkündür. Bu durumda iş sahibi ile yüklenici arasında bağımlılık ilişkisi kurulmuş olacağından iş sahibi adam çalıştıran sıfatıyla yüklenicinin üçüncü kişilere verdiği zararlardan zincirleme sorumlu olur.
7.HD.18.01.2011, E.2010/7458 K.2011/98

İş sahibi ile yüklenici arasında bağıtlanmış olan sözleşmede, iş sahibinin yükleniciyi denetleme ve kontrol yetkisi bulunduğunu gösteren hükümlerin bulunduğunun anlaşılması karşısında, yüklenicinin üçüncü kişilere vermiş olduğu zarardan, iş sahibinin de zincirleme sorumluluk ilkesine göre sorumlu olduğu kabul edilmelidir.
7.HD. 04.03.2005, E. 2005/517 K. 2005/593

İş sahibinin adam çalıştıran sıfatı bulunmadığından, işin yerine getirilmesi sırasında yüklenicinin üçüncü kişilere zarar vermesi halinde, iş sahibi zarardan sorumlu tutulamaz.
Ancak, iş sahibi ile yüklenici arasında yapılan sözleşmede iş sahibine yükleniciye emir ve talimat verme, yapılan işi kontrol ve denetleme yetkisinin tanınmış olması halinde, iş sahibi" adam çalıştıran" sıfatıyla zarardan sorumludur.
7.HD.07.04.2009, E.2008/6736 K.2009/1124

Kural olarak, eser sözleşmesinde iş sahibi ile yüklenici arasında bağımlılık ilişkisi yoktur. Buna göre, iş sahibinin adam çalıştıran sıfatının bulunmadığı da dikkate alındığında eser sözleşmesine konu olan işin yapımı sırasında yüklenicinin üçüncü şahıslara verdiği zarardan iş sahibi sorumlu olmayacağı kabul edilmektedir.
Ancak bu kural kesin değildir. İş sahibi ile yüklenici arasındaki sözleşmede iş sahibine yükleniciye emir ve talimat verme, yapılan işi kontrol ve denetleme yetkisinin tanınmış olması halinde, iş sahibi ile yüklenici arasında bağımlılık ilişkisi kurulmuş olacağından, iş sahibinin "adam çalıştıran" sıfatıyla zarardan sorumlu tutulması gerektiği ve sorumluluk türünün de Borçlar Kanununda belirlenen müteselsil sorumluluk olduğu sonucuna varılmalıdır.
7.HD. 29.06.2006, E. 2006/2114 K. 2006/2135

Dava niteliği ve içeriği itibariyle tacir yada tacir sayılan taraflar arasında haksız fiilden kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir. Davalı İSKİ'nin, diğer davalı yüklenici şirket üzerinde, nezaret, murakabe, kontrol ve denetim yetkisinin devam ettiği açıklandığına göre, davalı İSKİ'nın de diğer davalı yüklenici şirketle birlikte zincirleme sorumlu tutulması gerekir.
7.HD. 07.02.2005, E. 2005/118 K. 2005/247

Eser sözleşmesinin varlığının kabulü için, işin yapımını üstlenmiş olan tarafın, işverenden bağımsız olarak hareket etmek suretiyle, işin tamamını yapıp bitirmesinin öngörülmüş olması gerekir.
Eğer üstlenilen iş, iş sahibinin talimatları doğrultusunda ve onun kontrol ve denetiminde sürdürülmekte ise, iş sahibi de yüklenici ile birlikte sorumlu olur.
4.HD.13.12.2005, E. 2004/15008 K. 2005/13445

Sosyal güvenlik yasaları gereğince işverenle yüklenici, işçiye karşı birlikte sorumlu olduklarından önceki davada saptanan kusur oranı eldeki davada bağlayıcı nitelikte kabul edilemez.
Eldeki dava yanlar arasındaki eser sözleşmesine dayanılarak açıldığından yanların olaydaki kusuru eser sözleşmesi hükümlerine göre belirlenmeli ve sözleşmedeki (meydana gelecek kazalardan yüklenicinin sorumlu olacağına dair madde) BK.99.maddesi uyarınca değerlendirilerek davacının bulunacak kusuru hafif kusur olarak kabul edildiği takdirde ödenenlerin tümüne, aksi takdirde kusur oranında indirilmiş miktarına faiz yürütülecek şekilde alacağın tahsiline şeklinde hüküm tesis olunmalıdır.
15.HD. 01.06.2004, E. 2004/2687 K. 2004/3049