TazminatHukuku.com

Sn. Av.F. Sözen,
Oldukça uzun bir soru sormuşsunuz . Anladığımız kadarıyla olay kısaca şöyle:

Öğrenci (yolcu) (A) firmasından bilet alıyor, ama otobüs zamanında hareket etmiyor, bu yüzden (C) firmasının otobüsüyle yolculuk yaparken kaza sonucu ölüyor. Sorumlu kim ?

Yanıtımız:
1) Sorumlu önce, kaza yapan otobüsün işleteni ve taşımacısı olan (C) Otobüs firmasıdır.

2) Yolcu taşımacılığında bilet o kadar önemli değildir. Aslolan fiili taşıma işidir Yasalarda biletten söz edilmekte ise de, taşıma sözleşmesi bir şekle bağlı değildir. Türk Ticaret Kanunu’nda bu konuda bir hüküm bulunmadığı gibi, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun 6. maddesinde “Yolcu taşımaları biletsiz veya taşıma sözleşmesiz yapılamaz” denilerek biletin koşul olmadığı vurgulanmış ve taşıma sözleşmesi için bir şekil önerilmemiştir. Öte yandan Türk Ticaret Kanunu’nun 1.maddesinde “Türk Ticaret Kanunu, Türk Medeni Kanunu’nun ayrılmaz bir cüzüdür.” denilerek Borçlar Kanunu’na yollamada bulunulmuş olmakla, B.K. 11.maddesi 1.fıkrasındaki “sözleşmenin geçerliği, yasada tersine kural bulunmadıkça, hiçbir biçime bağlı değildir.” hükmüne dayanarak, taşıma sözleşmesinin bir biçimi ve koşulu bulunmadığını söyleyebiliriz. Taşıma ilişkisi çok çeşitli biçimlerde kurulmaktadır. Örneğin duraktaki otobüse, yoldan geçen taksiye, dolmuşa, minibüse binen yolcu ile taşımacı arasında sözleşme ilişkisi kurulmuş olmaktadır.

3) Bununla birlikte, bileti kesen (A) firması ile taşımayı yapan (C) firması arasında organik bağ varsa, her ikisi birlikte ortaklaşa ve zincirleme sorumlu olurlar. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85.maddesi 1.fıkrasına göre “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.”

Yukardaki maddede, yolcunun ölümünden ve yaralanmasından dolayı ortaklaşa ve zincirleme sorumlular şöyle sıralanmaktadır:

a) Doğrudan motorlu aracı işletenler,
b) Motorlu araçları bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında,
c) Veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletenler .

3- Sizin bir avukat olarak yapmanız gerekenler şunlardır:

a) Önce kaza yapan otobüsün “Zorunlu Koltuk Sigortası”nı yapan Sigorta Şirketi’nden ölen gencin mirasçıları adına kaza tarihindeki poliçe limitinin tamamını istemenizdir. Bu bir meblâğ sigortası olup, bunun için destek tazminatı hesabı yapılmaz. Sigorta Şirketi poliçenin tamamını ödemek zorundadır. Ödemezlerse, dava açmya gerek yoktur. Çünük alacak likittir. Derhal icra takibi yapınız. İtiraz ederlerse %40 inkâr tazminatıyla birlikte “itirazın iptali” davası açınız. Mutlaka olumlu sonuçlanacaktır.

b) Ayrıca (mirasçılık sıfatından ayrı olarak) destekten yoksunluk nedeniyle bu kez Karayolu Zorunlu Taşıma Sigortasını yapan sigorta şirketine başvurarak ölüm nedeniyle destek tazminatı isteyiniz. Ödemezlerle, Ticaret Mahkemesinde taşımacıya ve sigorta şirketine karşı, fazlaya ilişkin haklarınızı saklı tutarak tazminat davası açınız; taşımacıdan maddi ve manevi, sigortacıdan yalnısca maddi tazminat isteyiniz. Yolcu taşıma ticari bir iş olduğundan her iki davalıdan “avans faizi” isteyiniz.

c) Dava sırasında toplanan delillere göre ve Bilirkişi Hesap Raporunun alınmasından sonra, tazminat miktarı Zorunlu Taşıma Sigortası limitini aşıyorsa, ayrıca otobüsün Zorunlu Trafik Sigortasından da tazminat isteyebilirsiniz. Ödemezlerse onun hakkında da dava açıp önceki dava ile birleştirme isteyebilirsiniz.

3- Önemli: Zorunlu Koltuk Sigortasından alacağınız tazminat, destekten yoksun kalma tazminatından indirilmez.

4- İkinci önemli husus : Yolcu taşıma kazalarında zamanaşımı (10) yıldır. Acele etmeden davanızı iyice hazırlandıktan sonra açınız.

Bütün bu konuları iyice öğrenmek istiyorsanız:

1) Karayoluyla Yolcu Taşıma adlı kitabımı satın alınız.
2) SİTE’mizin “Araştırma Yazıları” bölümündeki şu yazıları okuyunuz:
a) Zorunlu Koltuk Sigortası
b) Zorunlu Karayolu Taşımacılık Sigortası
c) Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası

Eğer kaza, 2009 yılında olmuşsa ve yukarda açıklanan sigortalardan biri veya bir kaçı Otobüs Şirketi tarafından yaptırılmamışsa GÜVENCE HESABI’na başvurabilirsiniz. Bunun ne olduğunu öğrenmek için de hem kitabımızdan ve hem de Araştırma Yazıları içinde yer alan “Güvence Hesabı” başlıklı yazımızdan yararlanabilirsiniz.

Başarı dileklerimle.
ÇELİK AHMET ÇELİK